اداره مهاجرت آلمان

اداره مهاجرت و پناهندگی فدرال آلمان که با عنوان BAMF شناخته می‌شود، یکی از مهم‌ترین و کلیدی‌ترین نهادهای درگیر در فرایند مهاجرت و پناهندگی در آلمان است. اداره مهاجرت آلمان مسئولیت بررسی درخواست‌های پناهندگی، صدور مجوزهای اقامت، ادغام مهاجران و ارائه خدمات حمایتی به آنها را برعهده دارد. قدرت و اختیارات BAMF در تعیین سرنوشت بسیاری از متقاضیان پناهندگی و ورود به آلمان، این سازمان را به یکی از کانون‌های توجه و تحلیل در حوزه مهاجرت بدل ساخته است. از همین رو در این مطلب از صباویزا به صورت کامل به بررسی آن می‌پردازیم پس با ما همراه باشید.

تاریخچه اداره مهاجرت آلمان و چگونگی تأسیس آن

اداره مهاجرت و پناهندگی فدرال آلمان (Bundesamt für Migration und Flüchtlinge – BAMF) در سال 1953 با نام “دفتر فدرال برای اعزام کارگران از خارج” تأسیس شد. وظیفه اصلی این نهاد در سنوات نخست، هماهنگی در تأمین نیروی کار مورد نیاز آلمان از کشورهای دیگر بود. اما با گذر زمان و مواجه شدن آلمان با موج بزرگی از مهاجرت و پناهندگی، وظایف و مسئولیت‌های این نهاد گسترش یافت، تا سرانجام در سال 2005 به صورت اداره مهاجرت و پناهندگی فدرال آلمان در آمد که هم‌اکنون نیز فعالیت می‌کند. BAMF مسئولیت اجرای فرایندهای پذیرش پناهجویان، بررسی درخواست پناهندگی، اعطای اقامت یا رد درخواست‌ها، و نیز ارائه مشاوره و خدمات به مهاجران و پناهندگان را برعهده دارد.

علاوه بر موارد یادشده، BAMF در حوزه تحقیق و گردآوری آمار نیز فعال است، به نحوی که تحقیقات و آمار ارائه شده توسط این نهاد در خصوص مهاجرت و پناهجویی، از مبانی اساسی تصمیم‌گیری‌های سیاسی در آلمان محسوب می‌شود. دفاتر BAMF در سراسر خاک کشور آلمان در حال فعالیتند و این اداره همکاری نزدیکی با سایر نهادهای ذی‌ربط از جمله ادارات محلی، پلیس، سازمان‌های خیریه و حامی مهاجران دارد تا بتواند وظایف خطیر خود را به بهترین نحو انجام دهد. BAMF همچنین با همتایان خود در سایر کشورهای اروپایی همکاری تنگاتنگی داشته و در روندهای تصمیم‌گیری مرتبط با مهاجرت و پناهندگی در اتحادیه اروپا، نقش مهمی ایفا می‌کند.

ساختار سازمانی اداره مهاجرت آلمان

ساختار سازمانی اداره مهاجرت آلمان موسوم به اداره فدرال مهاجرت و پناهندگان (BAMF)، شامل بخش‌های مختلفی است که به ارائه خدمات و راهنمایی‌های مربوط به مهاجرت، اقامت، پناهندگی و ادغام می‌پردازد. این سازمان با تمرکز بر اصول امنیت، فرصت‌های جدید و پذیرش تغییرات، اقدام به برنامه‌ریزی و اجرای برنامه‌های بازگشت داوطلبانه و بازسازی می‌کند. همچنین BAMF نقش مهمی در تعیین سیاست‌های مهاجرتی دولت فدرال دارد و در زمینه‌های قانون اقامت، آزادی حرکت و پناهندگی در سطح ملی و اروپایی فعالیت می‌کند.

از سوی دیگر، وزارت کشور و جامعه فدرال آلمان (BMI)، که BAMF زیرمجموعه‌ای از آن است، ساختاری منظم دارد که توسط وزیر اداره می‌شود و شامل دبیران دولتی پارلمانی و دبیران دولتی با وضعیت مدنی است. این وزارتخانه به دایره‌های کلی و بخش‌هایی تقسیم شده که هر دایره کلی شامل چندین بخش است که بر جنبه‌های مختلف یک حوزه عمومی کار می‌کنند. به عنوان مثال موارد کلی شامل موضوعاتی مانند امنیت عمومی، مسائل پلیس فدرال، مهاجرت، پناهندگان، سیاست بازگشت، مدیریت بحران و حفاظت مدنی، و امنیت سایبری و اطلاعات می‌شوند.

وظایف و مسئولیت‌های اداره مهاجرت آلمان

اداره مهاجرت آلمان (BAMF) وظایف گسترده‌ای در حوزه‌های مهاجرت، پناهندگی، و ادغام دارد. این اداره مسئول برنامه‌ریزی و اجرای سیاست‌های مهاجرتی دولت فدرال است و مسیر قوانین مربوط به اقامت، آزادی حرکت و پناهندگی در سطح ملی و اروپایی را تعیین می‌کند. همچنین، با مسائل مربوط به بازگشت اتباع خارجی که ملزم به ترک آلمان هستند سروکار دارد. بخشی از وظایف این اداره شامل برنامه‌ریزی و اجرای برنامه‌های بازگشت داوطلبانه و بازسازی مجدد در کشورهای مبدأ می‌شود.

علاوه بر این، BAMF نقش مهمی در ادغام پناهندگان و مهاجران در جامعه آلمان دارد. این شامل ارائه اطلاعات و راهنمایی‌های مربوط به دوره‌های ادغام، مشاوره مهاجرت در سطح محلی و پشتیبانی از پروژه‌های ادغام است. BAMF از طریق ارائه خدمات مشاوره در سطوح مختلف و پاسخگویی به سوالات مربوط به زندگی و کار در آلمان، به افراد کمک می‌کند تا به سرعت در جامعه جدید خود احساس راحتی کنند و با فرهنگ و ساختارهای اجتماعی آلمان آشنا شوند.

فرایندها و روندهای اداره مهاجرت آلمان برای ورود به کشور

برای ورود به آلمان از کشورهای ثالث، معمولاً نیاز به ویزا است که باید از نمایندگی‌های دیپلماتیک آلمان (سفارت یا کنسولگری) درخواست شود. برای اقامت‌های کوتاه‌مدت تا 90 روز (مانند سفرهای کاری یا گردشگری)، به ویزایی نیاز است که در کل منطقه شنگن اعتبار دارد. اتباع برخی کشورها برای اقامت‌های کوتاه‌مدت نیاز به ویزای آلمان ندارند. اگر برنامه‌ریزی برای اقامت بیش از 90 روز یا کار در آلمان داشته باشید، باید برای ویزای ملی از نمایندگی دیپلماتیک آلمان درخواست دهید. ویزای ملی به شما امکان می‌دهد تا 90 روز در هر دوره 180 روزه در کل منطقه شنگن به صورت آزاد حرکت کنید.

برای درخواست ویزا، عموماً باید به صورت شخصی حضور یافت و اطلاعات مربوط به هدف ورود و اقامت در آلمان را ارائه دهید. همچنین باید شرایط عمومی از جمله تضمین معیشت، داشتن پاسپورت معتبر، عدم وجود منع قانونی برای اخراج و عدم به خطر انداختن منافع جمهوری فدرال آلمان را برآورده سازید. پس از ورود، ویزا به طور کلی برای 90 روز صادر می‌شود و باید طی این دوره برای عنوان اقامت از مقامات مهاجرتی ذیربط در اداره مهاجرت آلمان درخواست داد.

علاوه بر این، افراد با اقامت در آلمان باید پاسپورت یا مدرک جایگزین پاسپورت معتبر داشته باشند. در صورت برنامه‌ریزی برای سفرهای خارجی، نیاز به پاسپورت معتبر و ویزا بسته به کشور مقصد می‌تواند وجود داشته باشد. اتباع خارجی دارای عنوان اقامت معتبر آلمان برای سفر به دیگر کشورهای شنگن به مدت حداکثر 90 روز در هر دوره 180 روزه، نیازی به ویزا ندارند.

انواع مجوزهای اقامت اداره مهاجرت آلمان

در آلمان، انواع مختلفی از مجوزهای اقامت وجود دارد که به افراد غیر اتحادیه اروپا اجازه می‌دهد برای دوره‌های مختلفی در کشور اقامت داشته باشند. اولین نوع، مجوز اقامت موقت یا Aufenthaltserlaubnis است که برای اهداف خاصی مانند تحصیل، کار، یا تجمع خانوادگی صادر می‌شود و معمولاً برای یک سال معتبر است اما امکان تمدید دارد. برای مثال، اگر برای تحصیل به آلمان آمده‌اید، این مجوز به شما اجازه می‌دهد تا فقط بتوانید در آلمان تحصیل کنید.

دومین نوع، مجوز اقامت دائم یا Niederlassungserlaubnis است که به شما امکان می‌دهد بدون محدودیت زمانی در آلمان اقامت داشته باشید و هر نوع کاری را انجام دهید. برای دریافت این مجوز، معمولاً باید قبلاً برای مدتی معین (معمولاً 5 سال) مجوز اقامت موقت داشته باشید، توانایی مالی خود را اثبات کرده باشید و زبان آلمانی را به خوبی بدانید.

علاوه بر این، کارت آبی اتحادیه اروپا (EU Blue Card) نوع دیگری از مجوز اقامت است که به افراد بسیار ماهر از کشورهای غیر عضو اتحادیه اروپا امکان کار در آلمان را می‌دهد. این کارت برای چهار سال معتبر است و دارندگان آن می‌توانند پس از داشتن شغل مداوم به مدت 33 ماه (یا 21 ماه در صورت دانش زبان آلمانی خوب) درخواست اقامت دائم کنند.

حقوق مهاجران تحت پوشش اداره مهاجرت آلمان

اداره مهاجرت آلمان (BAMF) اطلاعات گسترده‌ای درباره شرایط مختلف برای اقامت در آلمان ارائه می‌دهد. این شامل اطلاعات برای مهاجران از اتحادیه اروپا، کشورهای ثالث و مهاجران یهودی است. برای کسانی که قصد کار، تحصیل، یا پیوستن به خانواده در آلمان را دارند، اطلاعات مربوط به شرایط مختلف اقامتی و حق پناهندگی در دسترس است.

علاوه بر این، قانون مهاجرت متخصصین برای حرفه‌ای‌های واجد شرایط، فرصت‌های بیشتری را برای مهاجرت به آلمان و کار در آن کشور فراهم می‌آورد. این قانون به ویژه برای افرادی که دارای آموزش‌های حرفه‌ای غیر دانشگاهی از کشورهای غیر عضو اتحادیه اروپا هستند، تسهیلات بیشتری را ارائه می‌دهد. از همین رو شما هم می‌توانید از این فرصت طلایی به سود خود بیشترین استفاده ممکن را ببرید.

چالش‌های اداره مهاجرت آلمان در زمینه مهاجرت

اداره مهاجرت آلمان (BAMF) در مواجهه با چالش‌های متعددی در زمینه مهاجرت قرار دارد. یکی از این چالش‌ها افزایش شمار مهاجران و پناهجویان است که به ویژه پس از سال 2015 و با بحران پناهندگان سوری و اخیراً با جنگ در اوکراین شدت گرفته است. در سال 2021، آلمان شاهد افزایش چشمگیری در تعداد درخواست‌های پناهندگی بود، به طوری که تعداد اولیه درخواست‌های پناهندگی در مقایسه با سال قبل 44.5 درصد افزایش یافت. این افزایش درخواست‌ها نشان‌دهنده یک بار دیگر روند رو به رشد مهاجرت به آلمان پس از کاهش موقتی به دلیل همه‌گیری کووید-19 است.

علاوه بر این، تلاش‌هایی برای اصلاح قوانین مهاجرت و ادغام انجام شده است. به عنوان مثال برنامه‌هایی برای کاهش موانع بوروکراتیک در سیستم پناهندگی، تسهیل اعطای اقامت دائم به مهاجران و ارائه شهروندی به افرادی که مدت طولانی در آلمان زندگی کرده‌اند اجرا شده شده است. با این حال این تغییرات با مخالفت‌هایی از سوی احزاب مخالف مواجه شده‌اند. این چالش‌ها نشان‌دهنده تلاش‌های آلمان برای مواجهه با پیچیدگی‌های مهاجرت در عصر جدید و تلاش برای یافتن تعادل بین ادغام و کنترل مهاجرت است.

آمار و ارقام مربوط به اداره مهاجرت آلمان

در گزارش مهاجرت 2021 که توسط اداره مهاجرت آلمان (BAMF) تهیه شده، آمده است که میزان مهاجرت خالص به آلمان پس از کاهش مداوم از سال 2016، در سال دوم همه‌گیری کووید-19 به 329,163 نفر رسید که نسبت به سال قبل افزایش داشته است. مهاجرت به آلمان عمدتاً از کشورهای اروپایی بوده و در سال 2021، 63.8 درصد مهاجرین از کشورهای اروپایی بودند. همچنین تعداد درخواست‌های پناهندگی اولیه در سال 2021 با 148,233 مورد، افزایش چشمگیری داشته است.

علاوه بر این، گزارش نشان می‌دهد که در سال 2021، آلمان به عنوان مقصد اصلی مهاجرت در اروپا باقی مانده است. با توجه به اطلاعات میکروسنسوس، 22.3 میلیون نفر با پیشینه مهاجرتی در آلمان زندگی می‌کنند که این رقم معادل 27.3 درصد جمعیت کشور است. این اطلاعات بیانگر چالش‌ها و فرصت‌های مربوط به ادغام و سیاست‌های مهاجرتی در آلمان است.

برنامه‌های اداره مهاجرت آلمان برای اشتغال مهاجرین

اداره مهاجرت کشور آلمان برنامه‌های گوناگونی را برای تسهیل ورود و اشتغال مهاجرین ماهر اجرا می‌کند. از سال ۲۰۲۰، قانون مهاجرت ماهرانه امکانات جدیدی را برای مهاجران غیر اتحادیه اروپا فراهم آورده است تا راحت‌تر بتوانند برای کار به آلمان نقل مکان کنند. این قانون اجازه می‌دهد که افرادی که هنوز قرارداد کاری ندارند اما مدرک حرفه‌ای معتبر دارند، برای شش ماه ویزای جستجوی کار دریافت کنند. در این مدت، جویندگان کار می‌توانند تا ده ساعت در هفته کار آزمایشی انجام دهند یا در یک دوره کارآموزی شرکت کنند. علاوه بر این، لزوم بررسی اولویت نیروی کار داخلی یا اتحادیه اروپا قبل از استخدام نیروی ماهر خارجی حذف شده است.

از سوی دیگر، آلمان برنامه‌های نوینی را برای جذب نیروهای ماهر خارجی معرفی کرده است از جمله کارت فرصت (chancenkarte) که از طریق یک سیستم امتیازبندی، مهاجران را بر اساس مهارت‌های مورد نیاز وارد کشور می‌کند. این سیستم به افراد اجازه می‌دهد بدون داشتن قرارداد کاری پیشین، برای یافتن شغل به آلمان نقل مکان کنند. برای استفاده از این برنامه، متقاضیان باید مدرک تحصیلی یا حرفه‌ای، سه سال تجربه کاری، مهارت‌های زبانی یا اقامت قبلی در آلمان و سن ۳۵ سال یا کمتر را دارا باشند. هدف از این برنامه‌ها، پاسخگویی به کمبود نیروی کار ماهر در آلمان و تسهیل فرآیند مهاجرت برای نیروهای ماهر خارجی است.

مراحل دریافت شهروندی آلمان از طریق اداره مهاجرت

برای دریافت شهروندی آلمان از طریق اداره مهاجرت آلمان، فرد باید حداقل هشت سال به صورت قانونی در آلمان زندگی کرده باشد و دارای اجازه اقامت مناسب باشد. افرادی که دوره یکپارچگی را با موفقیت به پایان رسانده‌اند، می‌توانند پس از هفت سال درخواست دهند. همچنین متقاضیان باید به زبان آلمانی مسلط باشند، بدون استفاده از کمک‌های دولتی قادر به تأمین معاش خود و خانواده‌شان باشند و هیچ سابقه کیفری جدی نداشته باشند. علاوه بر این، آن‌ها باید تابعیت قبلی خود را کنار بگذارند، مگر اینکه از قوانین استثنایی برخوردار باشند.

فرایند درخواست شامل پر کردن فرم درخواست از دفتر مهاجرت محلی، شورای شهر یا دفتر منطقه‌ای است. هزینه درخواست برای بزرگسالان ۲۵۵ یورو و برای کودکان زیر ۱۶ سال که همراه والدین‌شان درخواست می‌دهند، ۵۱ یورو است. زمان بررسی درخواست‌ها می‌تواند تا دو سال طول بکشد. متقاضیان باید مدارکی را به منظور اثبات شرایط مورد نیاز برای تابعیت ارائه دهند که شامل موارد زیر است.

• اظهارنامه بانکی
• مدارک اقامت در آلمان
• گواهی مهارت‌های زبان آلمانی
• گواهینامه قبولی در آزمون تابعیت

روند ادغام مهاجرین تحت نظارت اداره مهاجرت آلمان

روند ادغام مهاجرین در آلمان با اقدامات دقیق و هدفمند دولت فدرال برای کمک به پناهندگان و مهاجران جهت ادغام در جامعه و بازار کار همراه است. ادغام به عنوان یک حوزه اولویت‌دار برای سیاستمداران آلمانی شناخته شده و به عنوان مسئولیتی برای کل جامعه در نظر گرفته می‌شود. ادغام نه تنها چیزی است که جامعه ارائه می‌دهد بلکه مستلزم تلاش متقابل مهاجران نیز می‌باشد. قانون اقامت به مهاجرانی که به طور قانونی و بلندمدت در خاک آلمان زندگی می‌کنند، حق دسترسی به خدمات ادغام فدرال را می‌دهد. این خدمات شامل دروس زبان، ادغام در آموزش، کار و تحصیل، به عنوان بخشی از ادغام اجتماعی است. هسته اصلی این روند، دوره‌های ادغام است که شامل دروس زبان و یک دوره آموزشی می‌شود تا دانشی درباره کشور، به عنوان مثال در مورد سیستم حقوقی، تاریخ و فرهنگ آلمان به دست آید.

از سال 2005، با اجرای قانون ادغام، اقداماتی نوینی برای تسهیل فرآیند ادغام مهاجران به اجرا درآمده است. این اقدامات شامل دوره‌های زبان و مدنیت می‌باشد که بخش مرکزی استراتژی ادغام آلمان را تشکیل می‌دهند. اگرچه قوانین فعلی در آلمان دسترسی برابر و بدون تبعیض به نهادها و خدمات عمومی را تنها برای شهروندان آلمانی تضمین می‌کند، اما مهاجران و افراد غیربومی در آلمان از پوشش گسترده خدمات بهداشتی و اجتماعی برخوردار هستند بنابراین آن‌ها به طور کامل به شهروندی آلمان وابسته نیستند.

سخن پایانی

اداره مهاجرت آلمان به عنوان نهادی کلیدی در فرآیند ادغام مهاجران عمل می‌کند و با ارائه خدماتی مانند دوره‌های زبان و آموزش‌های اجتماعی تلاش می‌کند تا زمینه‌های مشترک فرهنگی و اجتماعی بین مهاجران و جامعه میزبان را تقویت کند. نقش این اداره در تسهیل دسترسی به بازار کار، آموزش و خدمات اجتماعی برای مهاجران، اهمیت فراوانی دارد. همچنین تمامی پرونده‌های مربوط به مهاجرت به این کشور باید در این اداره و بر اساس قوانین آن بررسی شود. اگر دوست دارید که به راحتی نظر مثبت اداره مهاجرت کشور آلمان را به دست آورید، حتما برای این مسیر از وکیل مهاجرت به آلمان کمک بگیرید که شرکت مهاجرتی صباویزا آن را در اختیار شما قرار می‌دهد.

سوالات متداول