تابعیت مضاعف یا تابعیت دوگانه، به معنای داشتن همزمان تابعیت و شهروندی دو کشور مختلف است. این پدیده در دهه‌های اخیر روند رو به رشدی داشته است. با توسعه روزافزون جهانی شدن و مهاجرت‌های بین‌المللی، تمایل و تقاضا برای داشتن تابعیت‌های مضاعف نیز افزایش یافته است. کسب تابعیت دوگانه مستلزم رعایت برخی الزامات و با چالش‌هایی همراه است. از همین رو معمولا متقاضیان سوالات زیادی در این مورد دارند. بر همین اساس تصمیم داریم تا در این مطلب از صباویزا به صورت کامل جزئیات مربوط به آن را برای شما شرح دهیم پس حتما تا انتها با ما همراه باشید.
تابعیت دوگانه چیست؟
تابعیت دوگانه به معنای داشتن همزمان تابعیت دو کشور است. فردی که تابعیت دوگانه دارد، شهروند دو کشور محسوب می‌شود و می‌تواند از مزایای شهروندی هر دو کشور برخوردار باشد. افرادی که دارای تابعیت دوگانه‌اند، معمولاً در یک کشور زندگی می‌کنند، اما تابعیت کشور دیگری را نیز دارند. به عنوان مثال فردی که در ایران زندگی می‌کند و شهروند ایران است، ممکن است تابعیت کانادا یا امریکا را نیز داشته باشد. البته بسته به قوانین هر کشور، امکان داشتن تابعیت دوگانه متفاوت است و در برخی از کشورها اجازه تابعیت دوگانه داده نمی‌شود.
کسب تابعیت دوگانه می‌تواند مزایای زیادی برای افراد داشته باشد. از جمله این مزایا می‌توان به آسانی سفر به دو کشور، امکان کار و تحصیل در هر دو کشور، دسترسی به سیستم بهداشتی و حقوق شهروندی دو کشور و همچنین انتخاب محل سکونت و فعالیت اقتصادی اشاره کرد. البته همیشه داشتن تابعیت دوگانه به نفع افراد نیست و در برخی موارد ممکن است محدودیت‌ها یا مشکلاتی هم ایجاد کند که افراد باید پیش از کسب تابعیت دوگانه به آنها توجه داشته باشند.
مزایای تابعیت مضاعف یا دوگانه چیست؟
تابعیت مضاعف یا تابعیت دوگانه این امکان را به افراد می‌دهد که از حقوق و مزایای قانونی در هر دو کشور بهره‌مند شوند، از جمله دسترسی به سیستم‌های بهداشتی و آموزشی، حق رأی، و امکان کار و زندگی بدون نیاز به اخذ ویزا. این موقعیت می‌تواند فرصت‌های شغلی و تحصیلی را در هر دو کشور گسترش دهد و فرهنگ‌ها و زبان‌ها را به هم نزدیک‌تر کند. علاوه بر این، داشتن تابعیت دوگانه امکان سفر آسان‌تر بین دو کشور را فراهم می‌آورد و می‌تواند در شرایط اضطراری از قبیل بحران‌های سیاسی یا بهداشتی، یک لایه امنیتی اضافه ایجاد کند.
افراد دارای تابعیت مضاعف می‌توانند از شبکه‌های اجتماعی و حرفه‌ای گسترده‌تری بهره‌مند شوند و هویت فرهنگی غنی‌تری داشته باشند. داشتن تابعیت دوگانه همچنین امکان بهره‌برداری از مزایای مالیاتی و سرمایه‌گذاری در هر دو کشور را فراهم می‌آورد. بسته به قوانین مالیاتی کشورها، ممکن است افراد بتوانند از معافیت‌ها یا کاهش‌های مالیاتی بهره‌مند شوند. این ویژگی می‌تواند به ویژه برای کسب‌وکارهای بین‌المللی و افرادی که در حوزه‌های مختلف فعالیت دارند ارزشمند باشد.
چرا درک تابعیت دوگانه مهم است؟
درک صحیح مفهوم تابعیت دوگانه و آگاهی از قوانین مرتبط با آن در کشورهای مختلف از اهمیت بالایی برخوردار است. اگر شما در این مورد اطلاع داشته باشید، این فرصت را دارید که از شرایط جلوگیری از اتخاذ تصمیمات اشتباه در زمینه مهاجرت: افرادی که قصد مهاجرت دارند با آگاهی از قوانین تابعیت، می‌توانند از تصمیم‌گیری‌های نادرست که منجر به از دست دادن تابعیت اصلی شود، جلوگیری کنند. همچنین اطلاع داشتن شما باعث برخورداری از فرصت‌ها و مزایای تابعیت دوگانه خواهد شد. آگاهی از کشورهایی که اجازه تابعیت دوگانه می‌دهند، به اتخاذ تصمیم مناسب در جهت بهره‌مندی از این مزایا کمک شایانی می‌کند.
در همین راستا والدین مهاجر می‌توانند با درک صحیح قوانین، در مورد کسب تابعیت برای فرزندان خود تصمیم‌گیری کنند. بنابراین آگاهی و درک تابعیت دوگانه، کلید تصمیم‌گیری درست در زمینه مهاجرت و برخورداری از فرصت‌های آن است. علاوه بر موارد ذکر شده، درک صحیح تابعیت دوگانه به افراد کمک می‌کند تا از حقوق و مزایایی که این تابعیت برای آنها به ارمغان می‌آورد، آگاه شوند. به عنوان نمونه، یک فرد دارای تابعیت ایران و کانادا می‌تواند از حق رأی و حق انتخاب شدن در دو کشور برخوردار گردد.
چگونه تابعیت مضاعف کسب کنم؟
حال شاید برای شما این سوال به وجود آمده باشد که چطور تابعیت مضاعف یا تابعیت دوگانه بگیریم؟ در حال حاضر شیوه‌های مختلفی برای این کار وجود دارد که با توجه به شرایط شخصی خود می‌توانید برای آنها اقدام کنید. در همین راستا برخی از روش‌های مهمی که در این بخش وجود دارد را بیان خواهیم کرد.
تابعیت دوگانه از طریق تولد
کسب تابعیت دوگانه از طریق تولد یکی از راه های رایج برای بسیاری از افراد است. در این حالت، فرزندانی که از والدینی با تابعیت‌های متفاوت به دنیا می‌آیند، تابعیت هر دو کشور را به دست می‌آورند. به عنوان مثال، اگر پدر ایرانی و مادر کانادایی باشد، فرزندان آنها عموماً همزمان تابعیت ایران و کانادا را خواهند داشت. البته قوانین مربوط به تابعیت در کشورهای مختلف متفاوت است و ممکن است شرایط خاصی برای تابعیت دوگانه فرزندان در نظر گرفته شده باشد. بنابراین والدین باید از قوانین تابعیت در هر دو کشوری که شهروند آن هستند، اطلاعات کامل کسب کنند تا بدانند فرزندانشان پس از تولد چه تابعیت‌هایی خواهند داشت.
آگاهی از این موضوع در تصمیم‌گیری برای آینده فرزندان بسیار حائز اهمیت خواهد بود. نکته مهم دیگر در خصوص کسب تابعیت دوگانه از طریق تولد این است که گاهی اوقات بعضی از کشورها تابعیت دوگانه را به رسمیت نمی‌شناسند و در چنین مواردی از فرد می‌خواهند که یکی از دو تابعیت خود را انتخاب کند. بنابراین خانواده‌های مهاجر هنگام تصمیم‌گیری در مورد محل تولد فرزند خود، باید علاوه بر قوانین تابعیت، این موضوع مهم را نیز مدنظر قرار دهند که آیا کشور متبوع آنها اساساً تابعیت دوگانه را به رسمیت می‌شناسد یا خیر و در نهایت فرزندشان مجبور به انتخاب یکی از تابعیت‌ها خواهد شد یا نه.
تابعیت مضاعف از طریق اقامت طولانی در کشور میزبان
تابعیت مضاعف یا تابعیت دوگانه از طریق اقامت طولانی و اخذ شهروندی در کشور میزبان هم امکان‌پذیر است. افرادی که به مدت طولانی (معمولاً بیش از 5 سال) در یک کشور خارجی اقامت دارند، می‌توانند با رعایت شرایط و مقررات آن کشور، تقاضای شهروندی و تابعیت مضاعف نمایند. بسیاری از کشورها اجازه تابعیت مضاعف را می‌دهند، به شرط اینکه فرد متقاضی به مدت 5 تا 7 سال بصورت قانونی در آن کشور ساکن بوده باشد. البته در برخی موارد خاص، زمان لازم برای درخواست تابعیت می‌تواند کمتر از 5 سال نیز باشد.
پس از اقامت قانونی طولانی مدت و احراز شرایط لازم، فرد می‌تواند با ارائه مدارک و مستندات لازم، درخواست تابعیت و شهروندی کشور مقصد را بدهد. معمولا پس از بررسی درخواست، مصاحبه و امتحانات لازم، اجازه ورود به تابعیت و شهروندی جدید صادر می‌شود. در این صورت، فرد همچنان تابعیت اولیه خود را حفظ می‌کند و دارای تابعیت مضاعف خواهد بود. البته قوانین و مقررات هر کشوری ممکن است با دیگری متفاوت باشد و شرایط خاص خود را برای اعطای تابعیت داشته باشد که باید به آنها توجه نمود.
تابعیت دوگانه از طریق ازدواج
امکان اخذ تابعیت مضاعف از طریق ازدواج با یک شهروند خارجی در بسیاری از کشورها وجود دارد. هنگامی که فردی با یک شهروند خارجی ازدواج می‌کند، می‌تواند پس از مدتی سکونت قانونی در کشور همسر و با رعایت شرایط، تقاضای تابعیت و شهروندی کشور متبوع همسر خود را بدهد. البته در برخی موارد نیازی به سکونت قبلی وجود ندارد و صرفاً با ازدواج می‌توان تقاضای تابعیت نمود. معمولاً زمان لازم برای این فرایند بین ۲ تا ۵ سال پس از ازدواج است. طبق قوانین بسیاری از کشورها، همسر شهروند آن کشور باید حداقل به مدت ۳ سال ساکن قانونی آنجا بوده باشد تا بتواند تابعیت کسب کند.
با این حال، شرایط دقیق و جزئیات فرایند دریافت تابعیت مضاعف پس از ازدواج، بسته به قوانین هر کشور متفاوت است. برای نمونه، در برخی کشورها پس از ازدواج، تابعیت بطور خودکار به همسر منتقل می‌شود. درحالی که در برخی دیگر، نیاز به درخواست رسمی و گذراندن فرایندهای اداری است. همچنین در مواردی ممکن است شهروندی مشروط به اقامت چندساله یا تسلط به زبان کشور میزبان باشد. بنابراین توصیه می‌شود افرادی که قصد ازدواج با یک شهروند خارجی را دارند، از همان ابتدا با قوانین و شرایط لازم برای دریافت تابعیت مطلع شوند تا در آینده بتوانند به راحتی تابعیت مضاعف کسب کنند.
تابعیت مضاعف از طریق سرمایه گذاری
خوشبختانه امکان اخذ تابعیت مضاعف یا تابعیت دوگانه از طریق سرمایه‌گذاری در برخی از کشورها وجود دارد. در سال‌های اخیر، تعدادی از کشورها به منظور جذب سرمایه‌گذاری خارجی، اقدام به ارائه برنامه‌های تابعیت از طریق سرمایه‌گذاری کرده‌اند. بر اساس این برنامه‌ها، سرمایه‌گذاران خارجی که مبلغ مشخصی را در یک پروژه یا صندوق سرمایه‌گذاری در کشور مقصد سرمایه‌گذاری کنند، می‌توانند برای دریافت تابعیت یا اقامت دائم در کشور مورد نظر اقدام نمایند. مبالغ لازم برای سرمایه‌گذاری اغلب بین ۱۰۰ هزار تا ۵۰۰ هزار دلار تعیین می‌شود.
به عنوان مثال کشورهایی مانند اسپانیا، پرتغال، یونان، آنتیگوا و باربودا، برنامه‌هایی برای جذب سرمایه و اعطای تابعیت یا اقامت از طریق سرمایه‌گذاری دارند. البته روند و شرایط دقیق بسته به قوانین هر کشور ممکن است تفاوت‌هایی داشته باشد. معمولاً پس از سرمایه‌گذاری موفق و تأیید آن توسط مراجع ذی‌ربط، فرایند بررسی درخواست و اعطای تابعیت یا اقامت طی می‌شود. بنابراین سرمایه‌گذاران علاقه‌مند به مهاجرت می‌توانند با بررسی شرایط و فرصت‌های سرمایه‌گذاری و کسب تابعیت مضاعف در کشورهای مختلف، گزینه مناسبی را انتخاب و در آن سرمایه‌گذاری نمایند.
آیا کشورها به تابعیت سه گانه اجازه می دهند؟
امکان داشتن تابعیت سه‌گانه در برخی موارد وجود دارد، هرچند این موضوع چندان متداول نیست. اصولاً هیچ مانع قانونی برای داشتن تابعیت سه‌گانه وجود ندارد. البته بسته به قوانین و مقررات هر کشور، شرایط و فرایندهای خاصی برای اخذ تابعیت دوم و سوم وجود دارد که باید رعایت شود. به عنوان مثال برخی کشورها اجازه نمی‌دهند شهروندان خود علاوه بر تابعیت اولیه، تابعیت یک کشور دیگر را نیز داشته باشند؛ بنابراین، بدست آوردن تابعیت سوم برای اتباع این کشورها غیرممکن خواهد بود. اما اکثر کشورها محدودیت خاصی در این زمینه ندارند.
رایج‌ترین راه برای داشتن تابعیت سه‌گانه، از طریق تولد در یک کشور، تحصیل یا ازدواج و اخذ تابعیت کشور دوم و سپس مهاجرت به کشور سوم و اخذ تابعیت آن است. همچنین گاهی فردی با داشتن تابعیت مضاعف، با فروپاشی یکی از کشورهای متبوع خود و تشکیل کشور جدید، تابعیت سومی را نیز بدست می‌آورد. در مجموع هرچند داشتن تابعیت سه‌گانه متداول نیست ولی در صورت طی فرایندهای لازم، امکان‌پذیر است.
کشورهای اروپایی که اجازه تابعیت مضاعف را می دهند
براساس اطلاعات ارائه شده، کشورهای اروپایی زیادی اجازه تابعیت مضاعف یا تابعیت دوگانه را می‌دهند. کشورهای قبرس، یونان، مالت، جمهوری چک، مجارستان، پرتغال، لتونی، لیتوانی، ایتالیا، ایرلند، لهستان، اسپانیا، سوئد، فنلاند، دانمارک، فرانسه و آلمان از جمله کشورهای اروپایی هستند که به شهروندان خود اجازه می‌دهند علاوه بر تابعیت اصلی، تابعیت یک کشور دیگر را نیز داشته باشند. البته در مورد آلمان باید توجه داشت که این کشور تحت شرایط خاصی اجازه تابعیت مضاعف را می‌دهد.
اکثر این کشورها از اعضای اتحادیه اروپا هستند و قوانین نسبتاً مشابهی در خصوص تابعیت مضاعف دارند. بر اساس قوانین اتحادیه اروپا، هیچ‌یک از کشورهای عضو، حق لغو خودبخودی تابعیت اولیه شهروندان خود را ندارند. همچنین وفق این قوانین، تبعیض بین شهروندان تک‌تابعیتی و چندتابعیتی ممنوع است. پس به طور کلی می‌توان گفت اکثر کشورهای عضو اتحادیه اروپا با شرایط مشابهی امکان داشتن تابعیت مضاعف برای شهروندان خود را فراهم کرده‌اند تا بتوانند همزمان مزایای زندگی و حقوق شهروندی در بیش از یک کشور اروپایی را تجربه کنند.
کشورهایی که تابعیت دوگانه را مجاز نمی دانند
برخی کشورها اجازه تابعیت مضاعف را نمی‌دهند زیرا معتقدند این امر می‌تواند منجر به تعارض منافع شهروندان در قبال دو کشور گردد. همچنین برداشت این کشورها این است که وفاداری دوگانه می‌تواند مشکلاتی را از نظر امنیت ملی به وجود آورد. این کشورها معتقدند افراد تک تابعیتی، وفاداری صددرصدی خود را به فقط یک کشور ابراز می‌کنند. از جمله کشورهایی که اجازه تابعیت دوگانه را نمی‌دهند می‌توان به این موارد اشاره کرد.
- افغانستان
- ایران
- مالدیو
- سان مارینو
- آندورا
- ژاپن
- عربستان سعودی
- اتریش
- قزاقستان
- کره شمالی
- چین
- کویت
- لائوس
- لسوتو
- میانمار
- نپال
- اریتره
- استونی
- اتیوپی
- گرجستان
- اندونزی
- وانواتو
نکات مهم برای دریافت تابعیت دوگانه که باید بدانید
برای دریافت تابعیت مضاعف یا تابعیت دوگانه، چند نکته مهم وجود دارد که باید به آنها توجه کرد. در این راستا حتماً به قوانین مربوط به تابعیت در هر دو کشور مورد نظر خود آگاهی کامل پیدا کنید. برخی کشورها اجازه نمی‌دهند شهروندان خود علاوه بر تابعیت اولیه، تابعیت دیگری نیز داشته باشند. پس ابتدا باید مطمئن شوید که هر دو کشور، تابعیت مضاعف را به رسمیت می‌شناسند. همچنین قبل از اقدام برای دریافت تابعیت دوم، در نظر داشته باشید آیا حاضرید تعهدات یک شهروند نظیر پرداخت مالیات در دو کشور را برعهده بگیرید؟ زیرا داشتن تابعیت مضاعف، تعهدات دوگانه‌ای را هم به همراه دارد.
همچنین حتما فرایند دقیق درخواست تابعیت دوم را پیگیری کنید. معمولاً برای دریافت تابعیت باید به مدت چند سال به صورت قانونی در کشور مورد نظر ساکن باشید. همچنین ممکن است نیاز به گذراندن آزمون‌های زبان و شهروندی باشد. بنابراین با آگاهی و در نظر گرفتن تعهدات ناشی از تابعیت مضاعف و همچنین رعایت فرایندهای قانونی، می‌توانید به این هدف دست یابید. البته همیشه باید شرایط ویژه هر کشور را نیز مدنظر قرار دهید.
سخن پایانی
تابعیت مضاعف یا تابعیت دوگانه فرصتی است که می‌توانیم از حقوق شهروندی دو کشور بهره ببریم. این امر می‌تواند مزایای بسیاری نظیر آسانی سفر، فرصت‌های شغلی بیشتر و برنامه‌ریزی مالیاتی مناسب را داشته باشد. البته همواره باید قوانین کشورها در خصوص تابعیت مضاعف را مدنظر داشت و به تعهدات خود در قبال هر دو کشور وفادار ماند. بنابراین با آگاهی و دقت در انتخاب کشور متبوع دوم، می‌توان از مزایای تابعیت مضاعف بهره برد. در صورتی که شما به دنبال اخذ شهروندی کشور خاصی هستید، دفتر مهاجرتی صباویزا به شما کمک می‌کند تا این مسیر را سریع‌تر پشت سر بگذارید. در صورتی که با مشاوران ما تماس بگیرید، راهنمایی‌های تکمیلی را دریافت خواهید کرد.
سوالات متداول
تابعیت دوگانه چیست؟
تابعیت مضاعف یا تابعیت دوگانه به این معناست که فرد همزمان ملیت و شهروندی قانونی دو کشور را دارا باشد. به عبارت دیگر، شخص علاوه بر تابعیت اولیه خود، تابعیت یک کشور دیگر را نیز کسب می‌کند.
چرا برخی افراد تابعیت دوگانه را انتخاب می‌کنند؟
افراد به دلایلی چون سهولت مسافرت‌های بین‌المللی، بهره‌مندی از فرصت‌های شغلی و تحصیلی بیشتر، برنامه‌ریزی مالیاتی مناسب، دسترسی به خدمات اجتماعی در دو کشور و همچنین داشتن گزینه اقامت یا مهاجرت ثانویه، تابعیت دوگانه را انتخاب می‌نمایند.
کدام کشورها تابعیت دوگانه را مجاز می‌دانند؟
تعداد زیادی از کشورها از جمله کانادا، استرالیا، انگلستان، امریکا، اکثر کشورهای اروپایی، آفریقایی و آمریکای لاتین و بسیاری دیگر، اجازه تابعیت دوگانه را صادر می‌کنند. البته برخی کشورها همچون ژاپن، هند و چین اجازه نمی‌دهند.
فرایند درخواست تابعیت دوم چگونه است؟
فرایندها ممکن است در هر کشوری متفاوت باشد. ولی معمولا نیاز به داشتن چند سال اقامت قانونی، تسلط زبانی، آگاهی از قانون اساسی و تاریخ کشور مقصد، و همچنین گذراندن آزمون‌هایی در زمینه‌های یادشده است.
آیا تابعیت دوگانه ازدواج را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟
در کشورهایی که تابعیت دوگانه مجاز است، معمولا ازدواج تحت تاثیر این موضوع قرار نمی‌گیرد و هیچ مشکل قانونی به این خاطر ایجاد نمی‌شود. همچنین در برخی موارد، تابعیت ممکن است از طریق ازدواج با یک شهروند خارجی بدست آید.
آیا تابعیت دوگانه معایبی هم دارد؟
دارندگان تابعیت دوگانه باید نسبت به تعهدات خود در هر دو کشور وفادار بمانند مانند پرداخت مالیات و خدمت سربازی. همچنین در برخی مشاغل دولتی و حساس، داشتن تابعیت مضاعف می‌تواند محدودیت ایجاد کند.
نظر خود را با ما در میان بزارید