اخذ شهروندی و تابعیت آلمان 2024

شهروندی و تابعیت یک کشور، از جمله حقوق اساسی هر فرد محسوب می‌شود. امروزه بسیاری از مهاجران و پناهندگان به دنبال کسب تابعیت کشورهای اروپایی هستند تا بتوانند از حقوق و امتیازات این کشورها برخوردار شوند. کشور آلمان به دلیل داشتن استانداردهای بالای زندگی، فرصت‌های شغلی فراوان و نظام رفاه اجتماعی قوی، یکی از مقاصد اصلی متقاضیان تابعیت و شهروندی به‌شمار می‌رود. اما فرایند اخذ شهروندی و تابعیت آلمانی، نیازمند صرف زمان و هزینه زیاد و همچنین آمادگی لازم برای انطباق با فرهنگ و قوانین این کشور است. در این مقاله از صباویزا به بررسی فرایند و شرایط لازم برای اخذ شهروندی و تابعیت آلمان و همچنین حقوق و مزایای آن خواهیم پرداخت.

مزایای شهروندی و تابعیت آلمان

داشتن تابعیت آلمان به معنای داشتن تمامی حقوق یک شهروند آلمانی است. از جمله مهمترین مزایای داشتن شهروندی و تابعیت آلمان می‌توان به حق رأی در انتخابات سراسری و محلی، دسترسی به تمامی خدمات دولتی و رفاهی مانند بیمه‌های درمانی و بازنشستگی، امکان مسافرت آزادانه بدون نیاز به ویزا به کشورهای اروپایی، حق کار و فعالیت اقتصادی بدون محدودیت، امکان دریافت وام و اعتبار از بانک‌های آلمانی، حق دریافت غرامت در صورت بروز حوادث و صدمات، حق آزادی بیان و اجتماعات، و دسترسی به یک سیستم قضایی عادلانه اشاره کرد.

همچنین داشتن تابعیت آلمان به فرزندان نیز منتقل می‌شود و آن‌ها نیز از تمامی مزایای یک شهروند آلمانی برخوردار خواهند بود. در صورتی که دارندگان اقامت دائم با محدودیت‌های بیشتری در زمینه‌های مختلف از جمله حق رأی، استخدام در برخی مشاغل دولتی و دریافت برخی از مزایای رفاهی مواجه هستند. در کنار این موارد، تابعیت آلمان احساس تعلق بیشتری نسبت به کشور آلمان ایجاد می‌کند و باعث می‌شود شهروندان جدیدالورود احساس کنند که بخشی از جامعه آلمان هستند. این امر باعث انگیزه بیشتر برای مشارکت فعال در امور اجتماعی، فرهنگی و سیاسی می‌شود. در نتیجه جامعه آلمان نیز از این مشارکت و حضور فعال شهروندان جدید بهره‌مند می‌شود.

شرایط اخذ شهروندی و تابعیت آلمان

قوانین اخذ شهروندی و تابعیت آلمان طی سال‌های اخیر تغییرات زیادی کرده‌ است. برای دریافت تابعیت آلمان، متقاضی باید حداقل ۸ سال به طور مداوم در آلمان زندگی کرده باشد. البته این مدت برای افرادی که همسر یا فرزند یک شهروند آلمانی هستند به ۷ سال و برای پناهندگان و کسانیکه مدرک دانشگاهی از آلمان دارند به ۶ سال کاهش می‌یابد. همچنین متقاضی باید حداقل به زبان آلمانی سطح B1 تسلط داشته باشد و آزمونی در خصوص قانون اساسی آلمان و جامعه آلمان را نیز با موفقیت پشت سر بگذارد. علاوه بر این‌ها، شرط داشتن منبع درآمد ثابت، پرداخت مالیات و نداشتن سابقه محکومیت جنایی از دیگر الزامات قانونی برای دریافت شهروندی آلمان است.

در صورت تامین تمام شرایط فوق، متقاضی می‌تواند درخواست خود را به اداره مهاجرت تحویل دهد. پس از بررسی‌های لازم، اگر درخواست تایید شود، فرد می‌تواند تابعیت آلمان را دریافت کند. البته پس از دریافت تابعیت آلمان، فرد موظف است حداکثر ظرف ۶ ماه تابعیت قبلی خود را رد کند، مگر اینکه کشور مبدا اجازه دو تابعیتی بدهد. قوانین اخذ تابعیت آلمان با هدف جذب نیروی کار ماهر مهاجر و همچنین ادغام موفق مهاجران در جامعه آلمان وضع شده‌ است. این قوانین طی سالیان اخیر با توجه به نیاز کشور و شرایط جدید اصلاح شده‌اند تا هم از مهاجرت‌های غیرقانونی جلوگیری شود و هم مهاجران واجد شرایط بتوانند به سهولت شهروند آلمان شوند و در پیشرفت کشور مشارکت داشته باشند.

مدارک لازم برای تقاضای شهروندی و تابعیت آلمان

برای تقاضای شهروندی و تابعیت آلمان، ارائه مدارک و مستندات لازم از اهمیت بسزایی برخوردار است. مدارک نشان می‌دهند که آیا متقاضی شرایط لازم برای دریافت تابعیت را دارد یا خیر. همچنین مدارک به مقامات آلمانی کمک می‌کنند تا بتوانند صلاحیت و واجد شرایط بودن متقاضی را بررسی و تأیید کنند. بنابراین ارائه مدارک دقیق، معتبر و کامل برای اثبات شرایط لازم از قبیل سکونت قانونی، منبع درآمد ثابت، عدم سابقه محکومیت و تسلط به زبان آلمانی از الزامات اصلی برای موفقیت در دریافت تابعیت است. در صورتی که شما در زمینه کاری خاصی مهارت دارید،‌ می‌توانید نامه جاب آفر آلمان را هم ارائه دهید. از همین رو شما باید مدارک زیر را برای دریافت شهروندی آلمان مهیا کنید.

• گذرنامه معتبر
• گواهی تولد
• مدارک اقامت قانونی طی سال‌های اخیر
• گواهی عدم سوءپیشینه کیفری
• مدارک تحصیلی و شغلی
• گواهی تسلط به زبان آلمانی
• مدارک مالی شامل اظهارنامه مالیاتی و حساب بانکی
• عکس پرسنلی
• فیش پرداخت هزینه‌های اداری

قوانین مربوط به دوتابعیتی در آلمان

دوتابعیتی در آلمان تا حدودی مجاز است، اما با برخی محدودیت‌ها همراه است. طبق قوانین آلمان، افرادی که تابعیت آلمان را کسب می‌کنند، به طور کلی باید تابعیت قبلی خود را ظرف مدت 6 ماه تا یک سال پس از دریافت تابعیت آلمان رد کنند. البته استثنائاتی نیز وجود دارد. برای مثال اگر کشور مبدأ اجازه رد تابعیت را ندهد یا فرایند رد تابعیت در آن کشور بسیار پیچیده و دشوار باشد، متقاضی می‌تواند هر دو تابعیت را حفظ کند. البته در این صورت، حق رأی دادن در انتخابات آلمان را نخواهد داشت.

همچنین اتباع کشورهای عضو اتحادیه اروپا می‌توانند به طور همزمان تابعیت مبدأ و تابعیت آلمان را حفظ کنند. در این حالت حق رأی دادن در انتخابات هر دو کشور را خواهند داشت. البته باید توجه داشت که در هر زمان فقط می‌توانند از حق رأی یکی از دو کشور استفاده کنند تا از رأی دوگانه جلوگیری شود. قوانین دوتابعیتی آلمان طی سال‌های اخیر ملایم‌تر شده‌اند تا به افراد اجازه دهند ریشه‌های فرهنگی خود را حفظ کنند. اما همچنان الزام به انتخاب یک تابعیت برای بهره‌مندی کامل از حقوق سیاسی وجود دارد تا از سوءاستفاده‌های احتمالی جلوگیری شود. از همین رو برای مهاجرت به آلمان همه موارد را در نظر داشته باشید.

نحوه اثبات تسلط به زبان آلمانی برای شهروندی آلمان

برای دریافت شهروندی و تابعیت آلمان، اثبات تسلط به زبان آلمانی یکی از مهم‌ترین شرایط است. متقاضیان باید توانایی صحبت کردن، خواندن، شنیدن و نوشتن به زبان آلمانی را با تسلط کافی نشان دهند. برای این منظور، آزمون‌های مختلف زبان برگزار می‌شود که متقاضیان می‌توانند در آن‌ها شرکت کرده و مدرک لازم را کسب کنند. آزمون‌هایی مانند آزمون زبان Goethe-Zertifikat و آزمون زبان TestDaF از معتبرترین آزمون‌ها برای سنجش مهارت زبان آلمانی هستند.

سطح مورد نیاز زبان برای دریافت تابعیت آلمان معمولا حداقل B1 است. البته در برخی موارد خاص مانند سن بالاتر از ۶۵ سال، سطح پایین‌تر A2 نیز پذیرفته می‌شود. داوطلبان باید مهارت خواندن، شنیدن، نوشتن و صحبت کردن خود را در آزمون نشان دهند. همچنین دانش واژگان، دستور زبان و توانایی برقراری ارتباط و تعامل به زبان آلمانی نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد. قبولی در آزمون زبان با حداقل نمره مورد نیاز، گواهی معتبری برای تسلط زبانی محسوب می‌شود. مدارک زبان معمولا باید حداکثر تا یک سال قبل از تاریخ ثبت درخواست تابعیت اخذ شده باشد. پس از ارائه مدرک، متقاضی می‌تواند برای مصاحبه شفاهی نیز دعوت شود تا مهارت صحبت کردنش نیز ارزیابی گردد.

تفاوت تابعیت و اقامت دائم آلمان

تابعیت و اقامت دائم دو وضعیت متفاوت برای اتباع خارجی مقیم در آلمان هستند که تفاوت‌های مهمی با یکدیگر دارند. افراد دارای اقامت دائم می‌توانند به طور نامحدود در آلمان زندگی و کار کنند. اما تابعیت کامل ندارند و نمی‌توانند در انتخابات شرکت کنند یا برای مشاغل دولتی درخواست دهند. اما اتباع آلمان کاملاً مشمول قوانین کشور هستند و از تمام حقوق سیاسی و اجتماعی برخوردار می‌شوند. شهروندان آلمان می‌توانند گذرنامه آلمانی دریافت کنند و بدون نیاز به ویزا به اکثر کشورها سفر نمایند. اما دارندگان اقامت دائم باید همچنان از گذرنامه کشور متبوع خود استفاده کنند.

علاوه بر این، تنها شهروندان آلمان از حمایت کامل دیپلماتیک دولت آلمان در خارج از کشور برخوردار می‌شوند. در مواردی مانند مالیات و تأمین اجتماعی، حقوق دو گروه تقریباً یکسان است. اما شهروندان آلمان از مزایای بیشتری مانند حق دریافت کمک هزینه فرزند و مستمری بیشتر برخوردار هستند. در مجموع، تابعیت آلمان وضعیت ویژه‌تری نسبت به اقامت دائم ایجاد می‌کند و حقوق و مزایای بیشتری را به همراه دارد.

امکان رد درخواست تابعیت و نحوه اعتراض به آن

در صورتی که درخواست شهروندی و تابعیت آلمان از سوی مقامات رد شود، می‌توانید علیه آن تجدیدنظرخواهی کنید. برای این کار باید ظرف مدت یک ماه پس از ابلاغ رد درخواست، درخواست تجدیدنظر خود را به اداره مهاجرت محل سکونت خود تحویل دهید. در این درخواست باید دلایل اعتراض خود را به طور مفصل شرح دهید. همچنین مدارک و مستندات لازم دال بر احراز شرایط تابعیت را ضمیمه کنید. پس از دریافت درخواست تجدیدنظر، پرونده مجدداً بررسی و تصمیم‌گیری خواهد شد. در صورت تایید شرایط شما، درخواست تابعیت مجدداً مورد پذیرش قرار خواهد گرفت.

در غیر این صورت، می‌توانید به دادگاه اداری مراجعه کرده و علیه تصمیم نهایی اعتراض کنید. دادگاه پرونده را بررسی و در صورت نقض قانون یا عدم رعایت ضوابط، حکم به لغو تصمیم و پذیرش درخواست تابعیت شما خواهد داد. فرآیند تجدیدنظرخواهی در آلمان سه مرحله دارد: ابتدا تقاضای تجدیدنظر به اداره مهاجرت، سپس اعتراض به دادگاه اداری و در نهایت امکان طرح شکایت در دیوان عالی قضایی. بنابراین امکان دفاع از حقوق خود در چارچوب قانونی وجود دارد. توصیه می‌شود برای پیگیری فرآیند، از مشاوره وکیل مجرب در امور مهاجرت استفاده کنید.

نکات مهم در تکمیل فرم‌های درخواست تابعیت و شهروندی آلمان

در تکمیل فرم‌های مربوط به درخواست تابعیت، اطلاعات شخصی و خانوادگی خود را به طور کامل و دقیق وارد کنید. این شامل نام و نام خانوادگی قبلی (در صورت وجود)، تاریخ و مکان تولد، مشخصات والدین، وضعیت تأهل، نام و مشخصات همسر و فرزندان می‌شود. همچنین اطلاعات مربوط به گذرنامه، مدارک تحصیلی، سوابق اشتغال و مدارک مربوط به اقامت قانونی در آلمان را با دقت درج نمایید. سوابق مالی و درآمدی خود را با ارائه مدارک و مستندات لازم نشان دهید تا احراز شرط درآمد کافی برای زندگی در آلمان به اثبات برسد. همچنین در صورت داشتن سابقه فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی یا مذهبی، حتماً آن را قید کنید.

در فرم‌ها، به سؤالات مربوط به سوابق کیفری به طور کامل و صادقانه پاسخ دهید. هرگونه اظهار خلاف واقع می‌تواند باعث رد درخواست شما شود. در نهایت، حتماً تمام مدارک مورد نیاز از جمله مدرک زبان و دانش جامعه‌شناسی را ضمیمه نمایید. برای اطمینان از تکمیل صحیح فرم‌ها، می‌توانید از مشاوره وکلای مجرب در امور مهاجرت و تابعیت استفاده کنید.

هزینه دریافت شهروندی و تابعیت آلمان

هزینه‌های مربوط به درخواست شهروندی و تابعیت آلمان شامل هزینه‌های اداری و هزینه‌های وکالت است. هزینه‌های اداری شامل پرداخت برای درخواست‌نامه، تصدیق اسناد و مدارک، آزمون زبان و آزمون آگاهی از قانون اساسی آلمان است که مجموعاً حدود 250 یورو برآورد می‌شود. هزینه وکالت نیز بسته به وکیل مورد نظر متفاوت است و معمولاً بین 500 تا 2000 یورو متغیر است. هزینه‌های مربوط به درخواست شهروندی آلمان نیز شامل پرداخت هزینه‌های اداری برای ثبت درخواست و اخذ مدارک لازم است که در حدود 100 تا 200 یورو برآورد می‌شود.

هزینه وکیل نیز در این مورد معمولاً کمتر و حدود 200 تا 800 یورو است. البته افرادی که درآمد کمی دارند می‌توانند با ارائه مدارک، از تخفیف هزینه‌های دولتی برخوردار شوند. هزینه‌های دریافت تابعیت آلمان بالاتر از هزینه‌های شهروندی است. اما با برنامه‌ریزی و استفاده از مشاوره وکلای مجرب، می‌توان این هزینه‌ها را مدیریت کرد.

حقوق و مسئولیت های مهاجر پس از دریافت شهروندی آلمان

پس از دریافت شهروندی آلمان، مهاجران از حقوق و امتیازاتی برخوردار می‌شوند که شامل حق رأی در انتخابات سراسری و محلی، آزادی در انتخاب محل سکونت و کار در سراسر کشور، دسترسی به مشاغل دولتی، حق دریافت گذرنامه آلمانی و حمایت دیپلماتیک دولت آلمان در خارج از کشور است. همچنین آن‌ها می‌توانند پس از ۸ سال اقامت، درخواست تابعیت مضاعف کنند.

از سوی دیگر، شهروندان آلمانی مکلف به رعایت قوانین مربوط به مالیات و تأمین اجتماعی هستند. آنها باید حداقل آگاهی لازم را نسبت به زبان آلمانی، فرهنگ و قوانین کسب کنند. همچنین انجام خدمت سربازی در آلمان برای آقایان بین 18 تا 45 سال الزامی است مگر کسانی که معافیت‌های خاص دارند. در مجموع شهروندان آلمانی موظفند با شناخت کافی از حقوق و وظایف خود، به ایفای نقش موثری در پیشرفت و تعالی جامعه آلمان مبادرت ورزند.

آزمون تابعیت و شهروندی آلمان

برای اخذ شهروندی و تابعیت آلمان، شرکت و موفقیت در دو آزمون الزامی است. اولین آزمون، آزمون زبان آلمانی است که شامل مهارت‌های چهارگانه زبان آلمانی می‌شود. سطح مهارت زبانی مورد نیاز، معادل B1 اروپایی است. دومین آزمون، آزمون آگاهی از نظام حقوقی و اجتماعی آلمان است که دانش متقاضیان را در زمینه‌هایی مانند قانون اساسی، نظام سیاسی، تاریخ و فرهنگ آلمان می‌سنجد.

برای دریافت شهروندی آلمان نیز شرکت در آزمون زبان آلمانی در سطح A2 اروپایی الزامی است؛ البته معمولاً داشتن مدرک زبانی معتبر مانند  ZD یا  ZDfB می‌تواند جایگزین آزمون شود. همچنین باید دقت داشت که آزمون دانش جامعه‌شناسی برای شهروندی اختیاری است. موفقیت در این آزمون‌ها نشان‌دهنده تسلط بر زبان و آشنایی با فرهنگ و قوانین آلمان است که از الزامات اصلی برای شهروندان این کشور محسوب می‌شود. در صورتی که قصد سرمایه گذاری در آلمان را دارید، حتما سعی کنید که آن را در نهایت به شهروندی تبدیل کنید تا از مزایای ویژه آن برخوردار شوید.

سوالات متداول

سخن پایانی

دریافت شهروندی و تابعیت آلمان فرایندی طولانی و پرمسئولیت است که نیازمند صبر و تلاش زیاد و همچنین آمادگی کامل برای پذیرش مسئولیت‌های یک شهروند آلمانی است. این فرایند مستلزم یادگیری زبان، فرهنگ و قوانین آلمان و همچنین اثبات توانایی سازگاری و انطباق با جامعه آلمان است. در نهایت دریافت شهروندی آلمان منوط به پذیرش ارزش‌های دموکراتیک، مسئولیت‌پذیری اجتماعی و مشارکت سازنده در پیشرفت و تعالی این کشور است. بنابراین توصیه می‌شود متقاضیان پس از آگاهی و برنامه‌ریزی کافی، برای طی این مسیر گام بردارند. در این راه موسسه مهاجرتی صباویزا هم به شما کمک می‌کند تا با خیال راحت بتوانید تابعیت آلمان را به دست آورید.