دوره های تحصیلی در آلمان

آلمان یکی از بزرگ‌ترین مراکز دانشگاهی جهان است. افراد زیادی از این کشور برنده جایزه نوبل شده‌اند. سیستم آموزشی آلمان در این زمینه شهرت بالایی دارد و میزبان برخی از بهترین دانشگاه‌های اروپا محسوب می‌شود. به همین دلیل حجم عظیمی از دانشجویان بین المللی را برای مقاطع تحصیلی مختلف جذب می‌کند. در ادامه قصد داریم تا با دوره های تحصیلی در آلمان از پایه تا دانشگاه آشنا شویم.

شرایط تحصیل در آلمان چیست؟

در سال 2023، آلمان با بیش از 458000 خارجی در موسسات آموزش عالی کشور، سومین مقصد تحصیلی محبوب برای دانشجویان بین المللی شد. برخی از شرایط به صورت کلی وجود دارد که قبل از اقدام به درخواست پذیرش باید با آن‌ها آشنا شوید.

• همه دانشجویان بین المللی که قصد ورود به دانشگاه‌های آلمان را دارند باید گواهی را دریافت کنند که ثابت می‌کند که به سطح آموزشی لازم برای رسیدگی به دوره‌های تحصیلی یعنی مدرک ورود به دانشگاه رسیده‌اند.
• قبل از پذیرش در برخی از دوره‌ها، باید در آزمون‌های ورودی شرکت کنید.
• اکثر دانشجویان غیر اتحادیه اروپا نیز قبل از ورود به آلمان به ویزای دانشجویی نیاز دارند.
• بسته به انتخاب رشته شما، ممکن است الزامات زبان نیز وجود داشته باشد.
• مدارک تحصیلی متفاوت است، اما برخی از آنها به مهارت متوسط آلمانی نیاز دارند. برخی از رشته‌ها نیز به زبان انگلیسی تدریس می‌شوند.

مزایای تحصیل در آلمان

آلمان با 9 کشور اروپایی دیگر هم مرز است و یک مکان عالی برای دانشجویان بین المللی محسوب می‌شود. این کشور یک مقصد فوق‌العاده محبوب برای تحصیل در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد است و رشته‌های زیادی را در زمینه‌های مختلف ارائه می‌دهد. علاوه بر این، هزینه‌های تحصیل در برخی از دانشگاه های دولتی نسبتاً پایین است. برای اطلاعات بیشتر در مورد هزینه های تحصیل به مقاله ما در مورد هزینه تحصیل در آلمان مراجعه کنید.

اگر مایل به تحصیل در اروپا هستید، شاید هیچ کشوری بهتر از آلمان نباشد. آلمان یکی از چهار مقصد برتر در جهان است که توسط دانشجویان بین المللی انتخاب می‌شود. سیستم آموزش عالی در آلمان فرصت‌های عالی و مدارک معتبر جهانی را ارائه می‌دهد.

بیش از 13 درصد از کل دانشجویان این کشور از کشورهای دیگر هستند. آلمان چهارمین کشور محبوب برای دانشجویان بین المللی در جهان است. حدود 400 موسسه آموزش عالی در 180 نقطه در سراسر کشور وجود دارد.

آلمان در سال 2018 دارای 10 دانشگاه در بین 100 دانشگاه برتر جهان بود و چندین دانشگاه در بین 20 دانشگاه برتر اروپا دارد. بیش از 1500 رشته دانشگاهی در مقاطع لیسانس، فوق لیسانس و دکتری در دسترس هستند که به زبان انگلیسی تدریس می‌شوند.

دوره های تحصیلی در آلمان

کشور آلمان نیز همانند سایر کشورهای دنیا دوره‌های آموزشی مختلفی ارائه می‌دهد. این دوره‌ها شامل تحصیل در مدارس، کالج و دانشگاه در مقاطع مختلف لیسانس، فوق لیسانس و دکتری است. در ادامه با جزئیات این دوره‌ها آشنا می‌شویم.

تحصیل در مدارس

تحصیل در مدارس در کشور آلمان اجباری و به زبان آلمانی انجام می‌شود. کودکانی که بین 3 تا پنج سال سندارند باید ابتدا به مهد کودک وارد شده و در سن 6 سالگی به مدرسه بروند. پس از تحصیل در پایه اول تا چهارم برای ادامه تحصیل آن‌ها با توجه به استعداد‌ها تصمیم گیری می‌شود. اگر قصد مهاجرت به آلمان دارید، کودکان زیر 10 سال خود را در دوره‌های آموزش زبان آلمانی ثبت نام کنید.

پس از دوره چهار ساله هر فرد می‌تواند از میان انواع دبیرستان‌ها مانند Hauptschule، Realschule، Gymnasium و Gesamtschule انتخاب کنند. هر کدام از این دبیرستان‌ها برای کودکان با استعدادهای مختلف مناسب هستند.

تحصیل در کالج

تحصیل در کالج به عنوان پلی میان مدرسه و دانشگاه محسوب می‌شود. کالج‌ها دوره‌های یک ساله‌ای را برای متقاضیان خارجی ارائه می‌دهند تا افرادی که قصد مهاجرت به آلمان و ادامه تحصیل در دانشگاه‌های این کشور را دارند، برای ورود به دانشگاه آماده شوند. دوره تحصیلی در آلمان 13 سال و در ایران 12 سال است. به همین دلیل برای ورود به دانشگاه باید یک سال در کالج تحصیل کنید.

برای پذیرش در کالج باید دوره دیپلم و پیش دانشگاهی خود را به اتمام رسانده و در کنکور قبول شده باشید. همچنین دانش زبان آلمالی شما حداقل در سطح B1 باشد. البته برخی از کالج‌های خصوصی بهزبان انگلیسی تدریس می‌کنند. آزمون ارزیابی FSP نیز در پایان دوره کالج برگزار می‌شود. کالج‌ها در آلمان به سه دسته دولتی، خصوصی و بر اساس رشته تحصیلی تقسیم می‌شوند.

شرکت در کالج‌های دولتی معمولا رایگان است اما بین 100 تا 400 یورو هزینه پرداخت می‌شود. تقریبا 700 یورو نیز باید برای خانه، کتاب، هزینه‌های جانبی و … در نظر بگیرید. در طی تحصیل در کالج، اجازه کار کردن نیز ندارید.

تحصیل در دانشگاه

تحصیل در دانشگاه با توجه به مقطع تحصیلی متفاوت است. موسسات آموزش عالی آلمان به سه نوع اصلی تقسیم می‌شوند. Universität (دانشگاه)، Fachhochschule (دانشگاه علمی کاربردی) و Kunstschulen، Musikhochschulen یا Filmschulen (کالج های هنر، موسیقی یا فیلم). دانشگاه‌ها به طور کلی بر رشته‌های پژوهش محور تمرکز می‌کنند، در حالی که Fachhochschule رویکرد عملی‌تری ارائه می‌دهد. جزئیات هر مقطع در ادامه ذکر شده است.

• لیسانس

مقطع لیسانس در طی 6 تا 8 ترم انجام شده و برای تمام افراد چه آلمانی و چه غیر آلمانی رایگان است. افرادی که زبان آلمانی نمی‌دانند، میتوانند در کلاس‌های آموزشی شرکت کرده و پس از قبل شدن در آزمون به دانشگاه وارد شوند. دانشجویان در این مقطع می‌توانند به صورت مهمان یک یا دو ترم را در دانشگاه‌های دیگر اروپایی و آمریکایی بگذرانند. برای پذیرش در این مقطع به مدرک دیپلم و پیش دانشگاهی، دانش زبان آلمانی حداقل سطح B1 و شرکت در کالج در صورت نیاز، احتیاج دارید.

• فوق لیسانس

فوق لیسانس با توجه به رشته موردنظر بین 2 تا 4 ترم طول می‌کشد. افراد می‌توانند در این مقطع به زبان انگلیسی نیز تحصیل کنند. در این شرایط باید مدرک تافل یا آیلتس داشته باشند. برای کلاس‌هایی با زبان آلمانی نیز به حداقل سطح B1 نیاز داشته و پس از شرکت در دوره‌های آموزشی و ارتقا زبان خود تا سطح DSH می‌توانند در کلاس‌های درس حاضر شوند.

برای پذیرش در این مقطع علاوه بر مدرک زبان به مدک دیپلم و پیش دانشگاهی، مدرک لیسانس، داشتن حداقل معدل 14 یا 15 برای برخی از رشته‌ها لازم است و موارد دیگری از جمله مقاله، سابقه کار و … نیز تأثیر مثبتی در روند پذیرش دارند.

• دکتری

دکتری آخرین مقطع تحصیلی در دوره‌های تحصیل در آلمان استکه بین 3 تا 5 سال طول می‌کشد. برای شرکت در دوره دکتری می‌توانید به دو روش انفرادی یا ساختاریافته اقدام نمایید. در روش اول هر فرد به تنهایی با کمک استاد راهنما بر روی پایان نامه خود کار می‌کند. این دوره بین 2 تا 5 سال زمان می‌برد. در روش دیگر تعدادی از دانشجویان به صورت گروهی بر روی موضوعی خاص کار می‌کنند. این روش محدود به سه سال است.

برای پذیرش در این دوره باید مقطع ارشد خود را با نمره بالا به پایان رسانده باشید. همچنین تسلط به زبان انگلیسی یا آلمانی با توجه به رشته، پیشنهاد پایان نامه و دریافت تأییدیه از استاد راهنما ضروری است.

هزینه تحصیل در آلمان چقدر است؟

آلمان یکی از ارزان‌ترین کشورهای اتحادیه اروپا برای تحصیل دانشجویان بین المللی است. اکثر دانشگاه‌های دولتی حتی دانشجویان خارج از اتحادیه اروپا شهریه دریافت نمی‌کنند، اما هزینه‌های اداری حدود 300 یورو در هر ترم است. دانشگاه های خصوصی نیز هزینه‌های متفاوتی دریافت می‌کنند که برخی  از آنها تا 20000 یورو در سال است.

یکی از بزرگ‌ترین هزینه‌ها برای دانشجویان، تامین مالی حساب شما است. این شرط برای دریافت ویزای آلمان است که ثابت می‌کند شما منابع مالی و بودجه کافی برای اقامت خود در آلمان دارید. از سال 2024، مبلغ حساب مسدود شده 11208 یورو در سال یا 934 یورو در ماه است. دانشجویان باید سالانه دوازده برابر این مبلغ را به حساب بانکی مسدود شده خود واریز کنند تا ثابت کنند که می توانند هزینه‌های خود را در حین زندگی در اینجا پوشش دهند.

طبق مقررات ملی ویزا، دانشجویان مجاز به کار حداکثر ۲۰ ساعت در هفته هستند. مشاغل پاره وقت آنلاین نیز گزینه دیگری برای کسب درآمد دانشجویان در حین تحصیل است.

هزینه دانشگاه‌های دولتی

دانشگاه‌های دولتی در آلمان از سال 2014 برای دانشجویان مقطع کارشناسی، از جمله دانشجویان بین المللی، شهریه دریافت نکرده‌اند. دانشجویان ملزم به پرداخت یک ترم اسمی یا هزینه ثبت نام هستند که معمولا بین 150 تا 300 یورو متغیر است. این هزینه شامل هزینه خدمات دانشجویی، بلیط‌های حمل و نقل عمومی و سایر مزایا است.

هزینه دانشگاه‌های خصوصی

دانشگاه‌های خصوصی و برخی دوره‌های تخصصی (مانند دوره‌های تحصیلات تکمیلی) از دانشجویان بین‌المللی شهریه دریافت می‌کنند. بسته به رشته انتخابی و دانشگاهی که در آن تحصیل می‌کنید، هزینه‌ها از 3000 تا 20000 یورو در سال متغیر است.

هزینه‌های زندگی

• محل اقامت: هزینه اجاره منزل تا حدودی بالاست و می‌توانید از خوابگاه مشترک دانشجویی استفاده کنید. هزینه این خوابگاه‌ها از 200 تا 400 یورو در ماه متغیر است. هزینه اقامتگاه خصوصی بسته به شهری که در آن زندگی می‌کنید از 300 تا 700 یورو در ماه تعیین می‌شود.
• غذا و خواربار: دانشجویان حدود 200 تا 250 یورو در ماه برای خرید مواد غذایی هزینه می‌کنند. استفاده از غذای دانشگاه می‌تواند به کاهش هزینه کمک کند.
• حمل و نقل: بسیاری از دانشگاه‌ها بلیط حمل و نقل عمومی را در هزینه ترم خود لحاظ می‌کنند. دانشجویان می‌توانند از این مزیت استفاده کنند، در غیر این صورت، بلیط‌های حمل و نقل بین 25 تا 75 یورو در ماه تعیین می‌شود.
• اوقات فراغت: فعالیت‌هایی مانند رفتن به سینما، گشت و گذار، مسافرت و سایر سرگرمی‌ها نیز وجود دارند که هزینه‌های مختلفی برای فرد به همراه دارند.
• هزینه‌های اضافی: این هزینه‌ها شامل موارد مختلفی مانند کتاب‌ها و منابع آموزشی بین 20 تا 50 یورو در ماه، هزینه تماشای تلویزیون بین 18 یورو هزینه و … است.

رشته های تحصیلی در آلمان

آلمان بیش از 20000 برنامه تحصیلی آموزش عالی دارد به همین دلیل دست شما برای انتخاب باز است. دانشگاه‌های آلمان در رشته‌های خاصی مانند علوم طبیعی (LMU مونیخ)، فیزیک (هایدلبرگ) و علوم انسانی (فرایبورگ) جزو بهترین دانشگاه‌های جهان هستند.

آلمان میزبان دانشگاه‌های فنی عالی، دانشگاه‌های علوم کاربردی و موارد دیگر است. همچنین سه مورد از دانشگاه‌های آلمان در 50 دانشگاه برتر رتبه بندی جهانی 2024 و 5 دانشگاه دیگر در بین 100 دانشگاه برتر قرار دارند.

الزامات دریافت ویزای دانشجویی

ویزای تحصیلی آلمان برای ورود به این کشور ضروری است. علاوه بر نامه پذیرش دانشگاه و مدارکی مانند گذرنامه، عکس بیومتریک، گواهی ثبت نام و محل اقامت، موارد دیگری نیز برای دریافت ویزا وجود دارد که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شویم.

بیمه سلامت

در مرحله اول، قبل از دریافت ویزا، باید بیمه درمانی جامع داشته باشید. دولت آلمان توصیه می‌کند بیمه سلامتی دریافت کنید که کل دوره تحصیل و همچنین بازگشت به کشور در صورت بیماری را پوشش دهد. به این صورت همه دانشجویان بین المللی در آلمان باید تحت پوشش یکی از طرح‌های بیمه درمانی این کشور باشند.

حساب مالی مسدود شده

در مرحله دوم، باید ثابت کنید که پول کافی در حساب خود دارید. این موضوع را باید با صورت حساب بانکی، نامه اعطای بورس تحصیلی یا سند مشابه اثبات کنید. متقاضیان ورود به دانشگاه ها باید حداقل 934 یورو در ماه به حساب خود اضافه کنند.

پس از آن می‌توانید برای ویزا در سفارت یا کنسولگری آلمان در کشور خود درخواست دهید. پس از دریافت ویزا، می‌توانید به آلمان بروید و تحصیلات خود را شروع کنید.

محدودیت‌های پذیرش

تمام دوره های تحصیلی آلمانی دارای نوعی محدودیت پذیرش (یا numerus clausus) هستند. مؤسسات باکیفیت بالاتر در مورد اجرای استانداردهای کیفیت برای متقاضیان کاملاً سختگیر بوده، اما اگر سطح علمی مورد نیاز را برآورده کنید، هیچ تبعیضی علیه دانشجویان بین المللی وجود ندارد. اگر متقاضی شروع تحصیل در زمستان هستید، برنامه ها باید تا 15 جولای ارسال شوند، در حالی که آخرین مهلت ثبت نام تابستانی معمولا 15 ژانویه است.

انواع ویزای تحصیلی آلمان

سه نوع مختلف ویزای دانشجویی به افراد متقاضی ارائه می‌شود که در زیر معرفی شده‌اند:

• ویزای شینگن آلمان: این ویزا برای اقامت تا سه ماه اعتبار دارد و به دانشجویان بین المللی که در مدارس تابستانی و سایر دوره‌های کوتاه مدت در آلمان شرکت می‌کنند داده می‌شود.
• ویزای دوره زبان آلمانی: این ویزا برای دانشجویان بین المللی است که در دوره کوتاه مدت زبان در آلمان شرکت می‌کنند.
• ویزای دانشجویی آلمان: این نوع ویزا به دانشجویان بین المللی داده می‌شود که دوره‌های تحصیلی بیش از 90 روز را در آلمان دنبال می‌کنند. این ویزای دانشجویی به شما اجازه می‌دهد تا پس از رسیدن به آلمان، اجازه اقامت دریافت کنید. معمولا تا دو سال اعتبار دارد و اگر رشته تحصیلی شما بیش از دو سال باشد، باید در صورت لزوم برای تمدید درخواست دهید.

کنسولگری‌ها و سفارتخانه‌های آلمان بسته به کشور شما، مدارک متفاوتی از دانشجویان بین المللی درخواست می‌کنند.

مدرک مهارت زبان

رشته‌های تحصیلی در آلمان به زبان آلمانی یا انگلیسی ارائه می‌‌شوند. از این رو پس از بررسی نوع زبان موردنیاز باید مدارکی مبتنی بر تسلط خود بر آن زبان را ارائه دهید.

زبان انگلیسی

اگر رشته و مقطع تحصیلی شما به زبان انگلیسی ارائه می‌شود و زبان اول شما انگلیسی نیست، باید یکی از مدارک زیر را برای درخواست پذیرش ارائه دهید:

• آیلتس: دانشگاه‌ها معمولاً برای اکثر رشته‌ها نمره 6.0 یا 6.5 یا بالاتر را درخواست می‌کنند. با این حال، بهتر است شرایط خاص هر دوره را بررسی کنید.
• تافل: نمرات مورد نیاز مدرک تافل متفاوت است، اما اکثر رشته‌ها حداقل 80 (آزمون مبتنی بر اینترنت) را درخواست می‌کنند.
• سایر گواهینامه‌های انگلیسی – برخی از دانشگاه‌ها ممکن است گواهینامه‌های انگلیسی دیگری مانند آزمون پیشرفته کمبریج یا آزمون انگلیسی پیرسون را نیز بپذیرند.

مهارت های زبان آلمانی

در حالی که امکان تحصیل در آلمان به زبان انگلیسی نیز وجود دارد، داشتن مهارت‌های اولیه آلمانی بسیار مزیت است:

• زندگی روزمره: در حالی که بسیاری از آلمانی‌ها به خصوص در شهرهای بزرگ‌تر انگلیسی صحبت می‌کنند اما دانستن زبان آلمانی می‌تواند کارهای روزانه و معاشرت را برای افراد آسان‌تر کند.
• مشاغل پاره وقت: اگر می‌خواهید در حین تحصیل کار کنید (اگر در ویزای شما مجاز باشد)، باید زبان آلمانی بلد باشید زیرا ممکن است برخی از مشاغل به مهارت اولیه آلمانی نیاز داشته باشند.

بسیاری از دانشگاه‌ها دوره‌های آمادگی زبان آلمانی را برای دانشجویان بین المللی ارائه می‌دهند. این دوره‌ها رایگان هستند و اگر قصد دارید برای کار یا ادامه تحصیل در آلمان بمانید می‌تواند از آ«نها استفاده کنید.

سخن آخر

تحصیل در آلمان با توجه به فشار آلمان برای جذب استعدادهای بین المللی، به طور فزاینده‌ای در حال رشد است. همچنین ارائه رشته‌های مختلف در مقاطع تحصیلی گوناگون باعث شده تا افراد از سراسر دنیا برای تحصیل راهی این کشور شوند. نکات و موارد مهمی درباره دوره های تحصیل در آلمان در این مقاله بررسی شد. اگر به جزئیات بیشتری در خصوص تحصیل در دوره‌های مختلف نیاز دارید، با کارشناسان ما در صباویزا تماس بگیرید تا اطلاعات بیشتری در اختیار شما قرار دهند.

سوالات متداول